ردیف های ستاره دار فهرست بها [راهنمای جامع]

فهرست بها یکی از اسناد مهم و حیاتی در پروژه های عمرانی و صنعتی است که اطلاعات مربوط به هزینه‌های ساخت و اجرا را در خود جای داده است. در این فهرست، آیتم‌های مختلفی با جزئیات مشخص تعریف می‌شوند که هرکدام نشان دهنده یک نوع کار، مصالح، تجهیزات یا خدماتی هستند که در پروژه به کار گرفته می‌شوند. اما در میان این آیتم‌ها، دسته خاصی به نام “آیتم‌های ستاره دار” وجود دارد که به دلیل ماهیت خاص و متفاوت خود، نیاز به درک و توجه ویژه‌ای دارند.

این آیتم‌ها شامل خدمات یا مصالحی هستند که به طور معمول در پروژه‌ها استفاده نمی شوند و در فهرست بها به صورت ستاره دار مشخص می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به طور جامع و کامل به بررسی آیتم‌های ستاره دار فهرست بها بپردازیم و به مهندسان عزیز راهنمایی‌های لازم را ارائه دهیم تا بتوانند به طور دقیق و صحیح این آیتم‌ها را شناسایی، درک و در نهایت در پروژه های خود به کار گیرند.

آشنایی با آیتم های ستاره دار

در فهرست بها، آیتم های ستاره دار به مواردی اشاره دارند که از نظر مشخصات یا شرایط اجرا با آیتم های عادی تفاوت دارند. به عبارت دیگر، این آیتم ها به خدمات یا مصالحی اختصاص می یابند که به طور معمول در پروژه ها استفاده نمی شوند یا نیازمند شرایط خاص و منحصر به فردی هستند.

برای مثال، در یک پروژه ساختمانی ممکن است نیاز به استفاده از نوع خاصی از بتن با مقاومت بالا وجود داشته باشد. این بتن به دلیل مشخصات فنی خاص خود، در فهرست بها با یک ستاره مشخص شده و به عنوان یک آیتم ستاره دار در نظر گرفته می‌شود.

دلایل استفاده از آیتم های ستاره دار

دلایل مختلفی برای استفاده از آیتم های ستاره دار در فهرست بها وجود دارد، از جمله:

• وجود شرایط خاص پروژه: هر پروژه ساختمانی یا صنعتی ممکن است با ویژگیها و شرایط منحصر به فردی همراه باشد که در آیتم های عادی فهرست بها لحاظ نشده است. به عنوان مثال، ممکن است در یک پروژه نیاز به استفاده از مصالحی با مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی خاص وجود داشته باشد.
• نیاز به خدمات تخصصی: در برخی موارد ممکن است نیاز به انجام کارهای تخصصی وجود داشته باشد که در آیتم های عادی فهرست بها پوشش داده نشده است. به عنوان مثال، ممکن است در یک پروژه نیاز به نصب تجهیزات خاص با استفاده از تکنیک های پیشرفته وجود داشته باشد که نیاز به تخصص خاص و مجوزهای مربوطه دارد.
• تغییر در مشخصات مصالح: اگر مشخصات یک ماده یا محصول با آنچه در آیتم های عادی فهرست بها تعریف شده است، متفاوت باشد، باید آن را به عنوان یک آیتم ستاره دار در نظر گرفت. برای مثال، ممکن است نیاز به استفاده از نوع خاصی از آجر با رنگ و ابعاد خاص باشد.

انواع آیتم های ستاره دار

آیتم های ستاره دار را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

1- آیتم های ستاره دار با مشخصات خاص

این آیتم ها شامل مصالح یا خدماتی هستند که به طور معمول در پروژه ها مورد استفاده قرار نمی گیرند و دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر موارد مشابه متمایز می کند. این ویژگی ها ممکن است مربوط به کیفیت، نوع، ابعاد، مشخصات فنی، یا مقاومت این مصالح یا خدمات باشد.

2- آیتم های ستاره دار با شرایط خاص

این آیتم ها در شرایط خاص پروژه ها استفاده می شوند. مثلاً در محل هایی که دسترسی به مصالح معمولی محدود است، یا در پروژه های با نیاز به تجهیزات ویژه، یا در شرایط خاص اقلیمی یا زمین شناسی . این آیتم ها ممکن است شامل مصالح یا خدمات ویژه باشند که برای انجام کار در آن شرایط ضروری است.

مثال های مختلف از آیتم های ستاره دار

در زیر چند مثال از انواع آیتم های ستاره دار با توضیحات مختصر از نحوه محاسبه و قیمت گذاری هر نوع آورده شده است:

آیتم های ستاره دار با مشخصات خاص:

• بتن با مقاومت بالا: این نوع بتن دارای مقاومت فشاری بالاتری نسبت به بتن معمولی است و در پروژه های با نیاز به مقاومت بالا مانند پل ها ، تونل ها و ساختمان های بلند مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت گذاری این آیتم بر اساس مقاومت فشاری ، نوع سنگدانه ، نوع سیمان ، و شرایط اجرا محاسبه می شود.
• آجر نما با بافت خاص: این آجر در انواع بافت های مختلف مانند چوب ، سنگ ، و شیشه موجود است و برای ایجاد نمای زیبا در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت گذاری این آیتم بر اساس نوع بافت ، رنگ ، و ابعاد آجر محاسبه می شود.
• کاشی با ضد لغزش: این نوع کاشی دارای ضد لغزش بالاتری نسبت به کاشی معمولی است و در محل هایی مانند حمام ، آشپزخانه ، و استخر مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت گذاری این آیتم بر اساس نوع ضد لغزش ، رنگ ، و ابعاد کاشی محاسبه می شود.

آیتم های ستاره دار با شرایط خاص:

• بتن ریزی در هوای سرد: این آیتم شامل بتن ریزی در شرایط آب و هوای سرد است که نیاز به استفاده از مواد مقاوم در برابر یخ زدگی و افزودنی های خاص دارد. قیمت گذاری این آیتم بر اساس نوع مواد اضافی ، شرایط آب و هوا ، و مقدار بتن ریزی محاسبه می شود.
• بتن ریزی در زیر آب: این آیتم شامل بتن ریزی در زیر آب است که نیاز به استفاده از ظروف ویژه و تجهیزات خاص دارد.
• بتن ریزی در ارتفاع: این آیتم شامل بتن ریزی در ارتفاع بالا است که نیاز به استفاده از جرثقیل ویژه و تجهیزات خاص دارد.

این لیست تنها چند مثال از انواع آیتم های ستاره دار است و انواع دیگری نیز وجود دارد که با توجه به نوع پروژه و شرایط آن متفاوت است.

روش های تعیین قیمت آیتم های ستاره دار

تعیین قیمت آیتم های ستاره دار در فهرست بها، به دلیل خاص بودن این آیتم‌ها، نیاز به روش‌های دقیق و حساب شده دارد.
روش‌های متداول برای تعیین قیمت آیتم‌های ستاره دار عبارتند از:

• روش بازار: این روش مبتنی بر جمع‌آوری اطلاعات از بازار و شناسایی قیمت‌های مشابه برای آیتم‌های مشابه در پروژه‌های مشابه است.
  این روش از طریق مطالعه قیمت مصالح و خدمات ارائه شده در بازار و ایجاد یک معیار برای تعیین قیمت آیتم های ستاره دار استفاده می شود.
• روش تجزیه و تحلیل هزینه: این روش بر پایه محاسبه هزینه مستقیم مصالح و خدمات ، هزینه نیروی کار ، هزینه ماشین آلات و هزینه سایر هزینه های مربوط به اجرای آیتم مورد نظر است.
  با جمع این هزینه ها و اضافه کردن درصد سود معقول ، قیمت آیتم ستاره دار محاسبه می شود.
• روش توافق: در این روش، قیمت آیتم های ستاره دار با توافق بین کارفرما و پیمانکار تعیین می شود.
  این روش معمولا در مواردی به کار می رود که قیمت گذاری با استفاده از روش های قبلی ممکن نیست یا دشواری دارد.

هر یک از این روش ها مزایا و معایبی دارند و انتخاب بهترین روش بستگی به نوع آیتم ستاره دار ، شرایط پروژه و توافق بین کارفرما و پیمانکار دارد.

روش های محاسبه قیمت

پس از انتخاب روش تعیین قیمت ، برای محاسبه قیمت آیتم ستاره دار نیاز به فرمول های مناسب است.
فرمول های محاسبه قیمت بستگی به نوع آیتم و شرایط پروژه متفاوت است و در فهرست بها یا استاندارد های مربوطه به پروژه قابل دسترسی است.

در ادامه ، چند مثال عملی برای محاسبه قیمت آیتم های ستاره دار ارائه می شود:

• مثال اول:
  فرض کنید می خواهیم قیمت آیتم ستاره دار اجرای پوشش سنگ مرمر از فهرست بها 1403 را با استفاده از روش تجزیه و تحلیل هزینه محاسبه کنیم.
  در این صورت ، اول هزینه مصالح (سنگ مرمر) ، هزینه نیروی کار (کارگر ماهر و کارگر یاریگر) ، هزینه ماشین آلات (اره سنگ ، بتن بر و …) و سایر هزینه ها (هزینه حمل و نقل ، هزینه محل کار ، …) را محاسبه می کنیم.
  سپس این هزینه ها را با هم جمع می کنیم و درصد سود معقول را به آن اضافه می کنیم تا قیمت نهایی آیتم ستاره دار اجرای پوشش سنگ مرمر به دست آید.
• مثال دوم:
  فرض کنید می خواهیم قیمت آیتم ستاره دار “اجرای عایق رطوبتی با غشاء پلیمری” را با استفاده از روش بازار محاسبه کنیم.
  در این صورت ، اطلاعات قیمت غشاء پلیمری ، هزینه نیروی کار و سایر هزینه ها را از بازار جمع آوری می کنیم.
  سپس با توجه به شرایط پروژه ، کیفیت مصالح و … ، قیمت نهایی آیتم ستاره دار “اجرای عایق رطوبتی با غشاء پلیمری” را تعیین می کنیم.

در برخی موارد ، فرمول های رایجی برای محاسبه قیمت آیتم های ستاره دار وجود دارد که می توان از آنها استفاده کرد.

مثلا ، برای محاسبه قیمت آیتم ستاره دار “اجرای پوشش سنگ مرمر” ، فرمول رایج به صورت زیر است:

 ((هزینه مصالح + هزینه نیروی کار + هزینه ماشین آلات + سایر هزینه ها) * (1 + درصد سود)) = قیمت نهایی

در این فرمول ، درصد سود بستگی به شرایط پروژه و توافق بین کارفرما و پیمانکار متفاوت است.

نکات مهم در استفاده از آیتم های ستاره دار

• استفاده از آیتم های ستاره دار در پروژه ها نیازمند دقت و توجه ویژه است. این آیتم ها به دلیل ماهیت خاص خود، ممکن است به مشکلات و چالش هایی منجر شوند که باید قبل از استفاده از آنها به آنها توجه شود. در ادامه به چند نکته مهم در استفاده از آیتم های ستاره دار اشاره می کنیم:
• اطمینان از درستی تعریف و شرح آیتم ستاره دار: قبل از استفاده از هر آیتم ستاره دار، باید اطمینان حاصل کنید که تعریف و شرح آن به درستی انجام شده است. این موضوع از به وجود آمدن تفسیرهای متفاوت و اختلاف نظر در مورد محاسبه قیمت جلوگیری می کند.
• توجه به شرایط خاص پروژه: آیتم های ستاره دار معمولا در شرایط خاص پروژه استفاده می شوند. بنابراین باید به شرایط و نیازهای پروژه توجه کنید و از استفاده بی مورد از این آیتم ها جلوگیری کنید.
• تعیین قیمت دقیق با توجه به شرایط پروژه: قیمت گذاری آیتم های ستاره دار نیازمند توجه ویژه است. باید با توجه به شرایط مخصوص پروژه ، قیمت دقیق آیتم را تعیین کنید تا از هزینه های اضافی جلوگیری شود.
• مشاوره با کارشناسان مجرب: در صورت عدم اطمینان در مورد استفاده از آیتم های ستاره دار ، مشاوره با کارشناسان مجرب در این زمینه ضروری است. کارشناسان می توانند شما را در انتخاب آیتم مناسب و تعیین قیمت دقیق راهنمایی کنند.

تشخیص آیتم های ستاره دار در فهرست بها

تشخیص آیتم های ستاره دار در فهرست بها یک مهارت مهم برای مهندسان است. در ادامه به چند راهنمایی برای تشخیص آیتم های ستاره دار اشاره می کنیم:

بررسی عنوان آیتم: عنوان آیتم های ستاره دار معمولا شامل کلماتی مانند “خاص”، “ویژه” یا “متفاوت” است. مثلا “بتن خاص با مقاومت بالا” یا “آجر ویژه با رنگ خاص”.
توجه به شرح آیتم: شرح آیتم های ستاره دار معمولا جزئیات ویژه ای را شامل می شود که در آیتم های عادی وجود ندارد. مثلا “بتن با مقاومت f’c=40 مگاپاسکال” یا “آجر با ابعاد 20*10*5 سانتی متر” .
توجه به نماد ستاره: در برخی فهرست بها ها، آیتم های ستاره دار با یک نماد ستاره (*) مشخص می شوند.

جمع بندی و نتیجه گیری

در این مقاله، به طور مفصل درباره آیتم‌های ستاره‌دار موجود در فهرست بها و اهمیت آن‌ها در پروژه‌های عمرانی و صنعتی صحبت کردیم. آیتم‌های ستاره‌دار به دلیل ماهیت خاصشان، نیاز به توجه ویژه‌ای دارند و درک کامل آن‌ها برای مهندسان ضروری است.

آیتم‌های ستاره‌دار شامل خدمات، مصالح یا تجهیزات با ویژگی‌های منحصر به فرد هستند که به طور معمول در پروژه‌های معمولی استفاده نمی‌شوند. این آیتم‌ها معمولا به دلیل شرایط خاص پروژه، ابعاد غیرمعمول، کیفیت بالا، یا نیاز به تکنیک‌های اجرایی خاص، به عنوان آیتم‌های ستاره‌دار در فهرست بها تعیین می‌شوند.

درک نحوه تعیین قیمت آیتم‌های ستاره‌دار، نحوه محاسبه آن‌ها و روش‌های مختلف تعیین قیمت، به مهندسان کمک می‌کند تا به طور دقیق و اصولی، هزینه‌های پروژه را برآورد کرده و در نهایت، به انجام پروژه‌ها با کیفیت و در زمان مناسب کمک می‌کنند.

به یاد داشته باشید که آگاهی از آیتم‌های ستاره‌دار و نحوه استفاده از آن‌ها در پروژه‌ها، یک مهارت ارزشمند برای مهندسان عمران و صنایع است. همیشه به دنبال مطالعه بیشتر و استفاده بهینه از منابع موجود در این زمینه باشید.