×
سلام
ورود و عضویت
با امضای قرارداد پیمانکاری، پیمانکار عملیات اجرایی پروژه را آغاز می‌کند و پس از اتمام کار، درخواست تحویل موقت پیمان را به کارفرما ارائه می‌دهد. تحویل موقت به معنای پایان یافتن عملیات اجرایی اصلی پروژه و آغاز دوره تضمین است. در این دوره، پیمانکار موظف به رفع هرگونه عیب و نقص احتمالی در کار است. در نهایت، با پایان یافتن دوره تضمین و در صورت عدم وجود نقص، تحویل قطعی پیمان صورت می‌گیرد که به معنای پایان کامل پروژه است.
در پایان دوره تضمین که در ماده 5 موافقت‌نامه مشخص شده است، پیمانکار می‌تواند از کارفرما درخواست کند تا اعضای هیأت تحویل قطعی و تاریخ تشکیل هیأت را تعیین کند. کارفرما پس از تایید مهندس مشاور، این اطلاعات را به پیمانکار ابلاغ می‌کند. روند تعیین هیأت و ابلاغ آن مشابه روندی است که در ماده 39 برای تحویل موقت پیش‌بینی شده است.
ماده 41 شرایط عمومی پیمان: در پایان دوره تضمین تعیین‌شده در ماده ۵ موافقت‌نامه، کارفرما بنا به تقاضای پیمانکار و تایید مهندس مشاور، اعضای هیأت تحویل قطعی و تاریخ تشکیل هیأت را به همانگونه که در ماده ۳۹ برای تحویل موقت پیش‌بینی شده است معین و به پیمانکار ابلاغ می‌کند.
نکته مهم: مقررات شرایط عمومی پیمان تنها در قراردادهای پیمانکاری دولتی لازم‌الاجرا هستند. در قراردادهای پیمانکاری خصوصی، طرفین می‌توانند با توافق یکدیگر این مقررات را بر قرارداد خود حاکم کنند.
برای تحویل قطعی پیمان باید هیأت تحویل قطعی تشکیل شود؛ هیأت تحویل قطعی پیمان متشکل از نمایندگان زیر است:
کارفرما تاریخ و محل تشکیل هیات را به اطلاع مهندس مشاور و پیمانکار می رساند؛ وظیفه اصلی این هیأت بررسی و تایید کیفیت کار انجام شده توسط پیمانکار در پایان دوره تضمین است.
این هیأت پس از تشکیل، از کارها بازدید کرده و در صورت عدم مشاهده عیب و نقص، موضوع پیمان را تحویل قطعی می‌گیرد. در این راستا، هیأت موظف است از تمامی کارهای انجام شده توسط پیمانکار بازدید کند و آنها را با مشخصات فنی و نقشه‌های اجرایی مقایسه نماید.
همچنین، هیأت می‌تواند در صورت لزوم، آزمایش‌هایی را برای اطمینان از کیفیت کار انجام دهد؛ هزینه این آزمایش‌ها معمولاً بر عهده کارفرماست، مگر اینکه در اسناد پیمان طور دیگری مشخص شده باشد.
تصمیم هیأت تحویل قطعی در مورد کیفیت کار انجام شده بسیار مهم است، زیرا با تحویل قطعی، پیمانکار از تعهدات خود در قبال پروژه رها می‌شود و می‌تواند مطالبات نهایی خود را از کارفرما دریافت کند.
همچنین، تحویل قطعی به معنای آغاز دوره بهره‌برداری از پروژه است و کارفرما می‌تواند از آن استفاده کند. علاوه بر این، پس از تحویل قطعی، مسئولیت هرگونه عیب و نقص در کار بر عهده کارفرما خواهد بود، مگر اینکه این عیوب ناشی از قصور پیمانکار در دوره تضمین باشند.
به طور خلاصه، هیأت تحویل قطعی پیمان نقش کلیدی در تضمین کیفیت پروژه و پایان موفقیت‌آمیز آن دارد. این هیأت با بررسی دقیق کار انجام شده و تایید آن، به کارفرما اطمینان می‌دهد که پروژه مطابق با استانداردها و مشخصات فنی اجرا شده است و آماده بهره‌برداری است.
براساس ماده 41 شرایط عمومی پیمان، در صورتی که هیچ عیب و نقصی در کار پیمانکار مشاهده نشود، هیأت تحویل قطعی موضوع پیمان را تحویل قطعی می‌گیرد.
پس از آن، هیأت بلافاصله صورت‌جلسه تحویل قطعی را تنظیم کرده و برای کارفرما ارسال می‌کند. در نهایت، کارفرما تحویل قطعی کار را تصویب و به پیمانکار ابلاغ می‌کند.
در صورتی که هیأت تحویل قطعی، در حین بازدید از کار، عیب و نقصی را مشاهده کند که ناشی از کار پیمانکار باشد، طبق تبصره 1 ماده 41 و همچنین ماده 42 شرایط عمومی پیمان، پیمانکار موظف است این نواقص را در مدت زمانی که مورد قبول کارفرماست، برطرف نماید. تا زمانی که این عیوب و نقائص رفع نشده باشند، تحویل قطعی پیمان انجام نخواهد شد.
1- تنظیم صورت‌جلسه تحویل موقت با تعیین مهلت رفع نقص: هیأت تحویل قطعی صورت‌جلسه تحویل موقت را تنظیم می‌کند و در آن فهرستی از نقایص و معایب کارها، عملیات ناتمام و آزمایش‌های مورد نیاز را ذکر می‌کند. همچنین، مهلتی برای رفع این نواقص تعیین می‌شود. یک نسخه از این صورت‌جلسه به پیمانکار تحویل داده می‌شود.
2- بازدید مجدد و تایید رفع نواقص: پس از اعلام رفع نقص از سوی پیمانکار، مهندس مشاور به همراه نماینده کارفرما (یا خود مهندس مشاور در صورت تفویض اختیار از سوی کارفرما) مجدداً از کارها بازدید می‌کنند. اگر تمامی نواقص برطرف شده باشند، صورت‌جلسه تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب تنظیم و به کارفرما ارسال می‌شود.
3- تأیید و ابلاغ تحویل موقت: کارفرما پس از تأیید صورت‌جلسه و گواهی رفع نواقص، تحویل موقت عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار ابلاغ می‌کند.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، روند تحویل قطعی پیمان با درخواست پیمانکار از کارفرما آغاز می‌شود و با تشکیل هیأت تحویل قطعی و انجام مراحل بعدی ادامه می‌یابد. اما اگر پیمانکار در پایان دوره تضمین، تقاضای تحویل قطعی را ارائه ندهد، چه اتفاقی می‌افتد؟
طبق تبصره 2 ماده 41 شرایط عمومی پیمان، در چنین شرایطی پیمانکار همچنان موظف است نواقص ناشی از کار خود را که تا تاریخ تقاضای تحویل قطعی بروز کرده است، رفع نماید. به عبارت دیگر، هرچه پیمانکار دیرتر تقاضای تحویل قطعی را مطرح کند، مسئولیت بیشتری در قبال عیوب و نواقص کار خود خواهد داشت. تاریخ تقاضای پیمانکار، ملاک اقدامات مربوط به تحویل قطعی در نظر گرفته می‌شود.
بنابراین، به پیمانکاران توصیه می‌شود پس از پایان دوره تضمین، در اسرع وقت تقاضای تحویل قطعی را به کارفرما ارائه دهند تا از افزایش مسئولیت‌های خود در قبال عیوب و نواقص احتمالی جلوگیری کنند.
در برخی موارد ممکن است کارفرما به تقاضای تحویل قطعی پیمانکار بی‌توجهی کرده و هیأت تحویل قطعی را اعزام نکند. این موضوع می‌تواند منجر به تضییع حقوق پیمانکار شود. این مسئله در تبصره 3 ماده 41 شرایط عمومی پیمان پیش‌بینی شده است و راهکاری برای آن ارائه شده است.
1- درخواست مجدد پیمانکار: اگر کارفرما به درخواست اولیه پیمانکار برای تحویل قطعی توجهی نکند و این تأخیر بیش از 2 ماه طول بکشد، پیمانکار باید یک بار دیگر درخواست خود را به صورت کتبی برای کارفرما ارسال کند.
2- تحویل قطعی تلقی شدن پیمان: اگر حتی پس از گذشت 1 ماه از درخواست دوم، کارفرما همچنان اقدامی برای تشکیل هیأت تحویل قطعی انجام ندهد، عملیات موضوع پیمان به صورت خودکار تحویل قطعی‌شده تلقی می‌شود. در این حالت، تمامی اقدامات قانونی و مالی پس از تحویل قطعی، از جمله تسویه حساب نهایی و پرداخت مطالبات پیمانکار، باید انجام شود.
مدیرساخت از سال 1402 فعالیت خود را آغاز کرده است و به عنوان یک منبع جامع و قابل اعتماد، به علاقه‌مندان و متخصصان حوزه ساخت و ساز، آموزش‌های کاربردی و به‌روز در زمینه مبانی مدیریت ساخت ارائه می‌دهد.
