×
سلام
ورود و عضویت
همانطور که در مقاله تضامین در قراردادهای پیمانکاری بررسی شد، تضامین نقش اساسی در ایجاد اطمینان و کاهش ریسک برای طرفین در قراردادها را دارند. یکی از این تضامین، تضمین حسن انجام کار است.
این تضمین به کارفرما اطمینان می‌دهد که پیمانکار تعهدات خود را به نحو احسن و با کیفیت مطلوب انجام خواهد داد.
در ادامه به بررسی دقیق این تضمین، اهمیت آن، و نحوه عملکرد آن در قراردادهای پیمانکاری خواهیم پرداخت.
در شرایط عمومی پیمان، میزان تضمین حسن انجام کار به صورت یک درصد مشخص از هر پرداخت به پیمانکار تعیین شده است. طبق ماده 35 شرایط عمومی پیمان، معادل 10 درصد از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار کسر و به عنوان تضمین حسن انجام کار نزد کارفرما نگهداری می‌شود. این مبلغ تا پایان پروژه و انجام کامل تعهدات نزد کارفرما باقی می‌ماند و در دو مرحله آزاد می‌گردد.
نحوه دریافت: این تضمین به صورت خودکار و در زمان پرداخت‌های مرحله‌ای به پیمانکار، از مبلغ صورت وضعیت‌های تأیید شده کسر می‌شود. به عبارت دیگر، کارفرما در هر مرحله پرداخت، 10 درصد از مبلغ قابل پرداخت را کسر و نزد خود نگه می‌دارد تا تضمینی برای حسن انجام کار پیمانکار داشته باشد.
نکته مهم: پیمانکار می‌تواند با ارائه ضمانت‌نامه بانکی یا سایر اوراق بهادار مورد قبول کارفرما، به جای کسر نقدی از پرداخت‌ها، تضمین حسن انجام کار را ارائه دهد. این امر به پیمانکار کمک می‌کند تا نقدینگی خود را در طول پروژه حفظ کند و از آن برای تأمین هزینه‌های اجرای پروژه استفاده نماید.
فلسفه ارائه این تضمین این است که از آنجا که پیمانکار مسئولیت کامل حسن اجرای کارهای موضوع پیمان را بر عهده دارد، در صورتی که پیمانکار اجرای موضوع پیمان را با کیفیت لازم انجام ندهد و یا نقصانی در کار دیده شود، تضمینی وجود داشته باشد که کارفرما، خسران و ضررهایی که ناشی از عملکرد پیمانکار، رخ داده است را جبران نماید.
در این بخش، به تفصیل در مورد آزادسازی تضمین حسن انجام کار، که پیش‌تر به آن اشاره شد، صحبت خواهیم کرد. آزادسازی به معنای بازگرداندن مبلغ تضمین به پیمانکار است و پس از احراز شرایطی خاص صورت می‌گیرد. در ادامه، به طور دقیق‌تر به این شرایط، زمان آزادسازی و روش‌های جایگزین آن خواهیم پرداخت.
در شرایط ایده‌آل، پیمانکار به تمامی تعهدات خود عمل کرده و پروژه با موفقیت به پایان می‌رسد. با این حال، همیشه شرایط مطابق انتظار پیش نمی‌رود و ممکن است پیمانکار در انجام تعهدات خود کوتاهی کند یا به طور کلی از انجام آن‌ها سر باز زند. در چنین شرایطی، تضمین حسن انجام کار به عنوان یک ابزار حمایتی برای کارفرما عمل می‌کند و به او این امکان را می‌دهد تا بخشی از خسارات وارده را جبران کند. در ادامه، به بررسی دقیق شرایط و نحوه ضبط این تضمین خواهیم پرداخت.
نکته: امکان جایگزینی کسر نقدی با ضمانت‌نامه بانکی یا سایر اوراق بهادار مورد قبول کارفرما وجود دارد.
در حوزه قراردادهای پیمانکاری، تضمین حسن انجام کار و تضمین انجام تعهدات، اگرچه هر دو به منظور ایجاد اطمینان برای کارفرما طراحی شده‌اند، اما از جنبه‌های مختلف دارای تفاوت‌های اساسی هستند. در ادامه به بررسی این تمایزات می‌پردازیم:
تمایز از حیث موضوع: تضمین حسن انجام کار، بر کیفیت و صحت اجرای کار تمرکز دارد و تضمین می‌کند که پیمانکار، پروژه را مطابق با استانداردهای کیفی و فنی توافق شده به انجام برساند. در مقابل، تضمین انجام تعهدات، صرفاً بر انجام تعهدات پیمانکار تا زمان بهره‌برداری و تحویل موقت پروژه تأکید دارد، بدون توجه به کیفیت اجرای آن.
تمایز از حیث شکل: تضمین حسن انجام کار معمولاً به صورت کسر درصدی از هر پرداخت به پیمانکار نزد کارفرما نگهداری می‌شود، در حالی که تضمین انجام تعهدات غالباً به شکل ضمانت‌نامه بانکی ارائه می‌گردد. به عبارت دیگر، تضمین حسن انجام کار از محل منابع مالی پروژه تأمین می‌شود، در حالی که تضمین انجام تعهدات توسط یک نهاد مالی ثالث (بانک) صادر می‌شود.
تمایز از حیث زمان آزادسازی: تضمین حسن انجام کار به تدریج و در دو مرحله آزاد می‌شود: نیمی از آن پس از تصویب صورت وضعیت قطعی و نیم دیگر پس از تحویل قطعی پروژه. اما تضمین انجام تعهدات، زودتر از تضمین حسن انجام کار و معمولاً پس از تحویل موقت پروژه آزاد می‌گردد.
با توجه به این تمایزات، می‌توان نتیجه گرفت که تضمین حسن انجام کار و تضمین انجام تعهدات، هر یک کارکرد و اهمیت خاص خود را دارند و نمی‌توانند جایگزین یکدیگر شوند. بنابراین، توصیه می‌شود در تنظیم قراردادهای پیمانکاری، هر دو نوع تضمین پیش‌بینی شده و مقررات مربوط به هر یک به طور جداگانه و دقیق تعیین گردد.
مدیرساخت از سال 1402 فعالیت خود را آغاز کرده است و به عنوان یک منبع جامع و قابل اعتماد، به علاقه‌مندان و متخصصان حوزه ساخت و ساز، آموزش‌های کاربردی و به‌روز در زمینه مبانی مدیریت ساخت ارائه می‌دهد.
