ساخت (construction) و تولید (manufacturing) شباهت های بسیاری به یکدیگر دارند؛ هر دوی آنها چیز هایی را می سازند مثل خانه، خودرو، اسباب بازی و هر دوی آنها نیاز به تعداد زیادی نیروی کار و همچنین ابزارآلات هستند.
واضح ترین تفاوت بین ساخت و تولید آن است که خروجی فرایند ساخت، ساختمان است و خروجی تولید میز و صندلی و تلویزیون و هواپیما و … است.
تفاوت اصلی بین ساخت (construction) و تولید (manufacturing) آن است که در تولید، در ابتدا محصول بدون توجه ویژه به یک مشتری تولید می شود و سپس مشتری محصول تولید شده را خریداری می کند ولی اغلب در پروسه ساخت، در ابتدا مشتری مشخص بوده و ساخت را متناسب با نیاز های خود سفارش می دهد.
همانطور که در ابتدای این مقاله نیز ذکر شد، ساخت و تولید نیازمند ابزارآلات بسیاری می باشند و در عصر حاضر که تکنولوژی به سرعت در حال رشد و پیشرفت است، بهره گیری از تکنولوژی در ساخت و تولید بسیار حائز اهمیت می باشد.
تولید بر خلاف ساخت همواره در حال استفاده از آخرین تکنولوژی ها بوده است و به همین علت در دهه اخیر که تکنولوژی به سطوح پیشرفته خود رسیده است، تولید نیز تغییرات بسیاری کرده است و این تغییرات مدیون فرایند های خودکار سازی و بهره گیری از کامیپوتر ها می باشد.
متاسفانه ساخت همچنان از روش های سنتی و قدیمی بهره می گیرد؛ البته پیشرفت هایی نیز در این زمینه داشته است؛ برای مثال استفاده از پرینتر های 3 بعدی برای ساخت برخی قسمت های ساختمان ولی در بسیاری از زمینه ها، ساخت همچنان رویکرد سنتی و محافظه کار خود را حفظ کرده است.
یکی از دلایل این محافظه کاری در بخش ساخت به علت عواقب احتمالی آن است؛ اگر خروجی تولید دچار اشکال باشد در بدترین حالت شکایاتی علیه بخش تولید شکل می گیرد ولی در صورتی بخش ساخت اشتباهی را انجام دهد ممکن است به قیمت جان انسان ها تمام شود.
نقطه ضعف عدم استفاده از تکنولوژی در ساخت، مشکلات مربوط به بهره وری می باشد؛ از سال 2005 تا کنون، بهره وری بخش تولید 2 برابر شده و این در حالی است که بهره وری بخش ساخت پیشرفت محسوسی نداشته است.
عمده دلایلی که باعث عدم رشد بخش ساخت می شود را می توان قرارداد های پیچیده، عدم برقراری ارتباط صحیح بین کارفرما و پیمانکار و برنامه ریزی ضعیف و کوتاه مدت دانست.
یکی دیگر از مهم ترین تفاوت ها بین ساخت و تولید در شیوه برقرای ارتباط با مشتری برای فروش محصول نهایی است.
اغلب شرکت های تولیدی محصول خود را بدون در نظر گرفتن علاقه یک گروه خاص، طراحی می کنند چرا که پیش بینی می کنند محصولشان در بازار مشتری خود را پیدا می کند و پس از تولید، محصولشان را برای فروش عرضه می کنند تا هر کس به آن علاقه دارد آن را خریداری کند.
این در حالی است که در بخش ساخت فرایند متفاوت است؛ بدین صورت که پس سفارش توسط مشتری، فرایند طراحی و ساخت آغاز می گردد.
برای مثال پیش از طراحی و ساخت پروژه هایی مانند پل، راه و تونل قراردادی بین پیمانکار و کارفرما عقد می گردد و بدون آن پروژه آغاز نمی گردد.
بنابر این تفاوتی که بین تولید و ساخت وجود دارد آن است که در بخش تولید، نیاز مشتری باید پیش بینی شود ولی در بخش ساخت با تعامل بین کارفرما و پیمانکار، نیاز های مشتری به وضوح مطرح می شود و محصول نهایی دقیقا مطابق نیاز های مشتری خواهد بود.
بسیاری از بخش های تولید یک محصول قابلیت برون سپاری به کشور های در حال توسعه را دارد و این در حالی است که امکان ساخت یک ساختمان در ویتنام و انتقال آن به ایران ممکن نیست.
همچنین پیمانکاران حوزه ساخت و کارمندان آن ها در بخش برق، تهویه و لوله کشی نیاز به اخد مجوز های بسیاری دارند که در بخش تولید و برای مثال خطوط تولید اسمبل کردن قطعات نیازی به اخذ مجوز نیست.